Body painting là gì ? Nghệ thuật vẽ lên thân thể cổ xưa và hiện đại

Body painting, còn gọi là body art, là một môn nghệ thuật đỉnh cao trên cơ thể người. Từ lâu, body painting đã rất được ưa chuộng tại Việt Nam.

Body painting là gì ?

Body painting, nghệ thuật vẽ lên thân thể được xem như một hình thức của nghệ thuật thân thể, một loại hình nghệ thuật được thực hiện trên/bằng/hoặc bao gồm thân thể, chẳng hạn như vẽ thân thể, xăm hình, trình diễn, đeo khuyên, khắc/đốt hình sẹo. Không giống như hình xăm hay các hình thức khác của nghệ thuật thân thể, tác phẩm nghệ thuật vẽ lên thân thể có tính ngắn hạn, thường chỉ kéo dài được vài giờ. Nghệ thuật vẽ lên thân thể cũng được gọi là "xăm mình tạm thời". Nghệ thuật vẽ trên thân thể chỉ giới hạn ở khuôn mặt được gọi là Nghệ thuật vẽ lên khuôn mặt. Nó được gọi là nghệ thuật vẽ mặt (mặt nạ hoặc mặt người) nếu phạm vi của nó giới hạn ở khuôn mặt.

Body painting Nghệ thuật vẽ lên thân thể cổ xưa

Đã có các bức tranh hang động bởi tổ tiên loài người từ hàng chục hoặc hàng trăm ngàn năm trước, một số học giả cho rằng vật liệu bức tranh đã được sử dụng bởi tổ tiên loài người để vẽ cơ thể của mình. Nghệ thuật vẽ lên thân thể bằng đất sét và các sắc tố tự nhiên khác tồn tại trong hầu hết, nếu không phải tất cả các nền văn hóa bộ lạc. Thường được mặc trong các buổi lễ, nó vẫn tồn tại theo hình thức cổ xưa trong số những người dân bản địa của Australia, New Zealand, các đảo Thái Bình Dương và các bộ phận của châu Phi. Một hình thức bán vĩnh cửu của nghệ thuật hội họa lên cơ thể được gọi là Mehndi, sử dụng thuốc nhuộm làm bằng lá móng (vì thế còn được gọi chứ không phải sai lầm là "hình xăm lá móng tay"), đã và vẫn được thực hiện ở Ấn Độ và Trung Đông, đặc biệt là các cô dâu. Kể từ cuối những năm 1990, Mehndi đã trở thành phổ biến trong phụ nữ trẻ trong thế giới phương Tây. Người dân bản địa của Nam Mỹ theo truyền thống sử dụng annatto, huito, hoặc than củi ướt để trang trí khuôn mặt và cơ thể của họ. Huito là bán vĩnh cửu, và nó thường mất nhiều tuần cho thuốc nhuộm màu đen mờ dần. Diễn viên và những chú hề trên thế giới đã vẽ mặt và đôi khi các cơ thể trong nhiều thế kỷ, và tiếp tục làm như vậy ngày hôm nay. Hình thức vẽ lên mặt dịu hơn hàng ngày phát triển thành những mỹ phẩm mà chúng ta biết ngày nay.

Người ta còn nhìn thấy tính biểu hiện quyền lực của vẽ lên cơ thể qua cách các băng đảng tội phạm Yakuza ở Nhật xăm các hình vẽ rồng, hoa, phong cảnh, các biểu tượng bí ẩn lên cơ thể.

Đến nay, vẽ cơ thể vẫn còn trong tập quán của thổ dân ở châu Úc, New Zealand, châu Phi hay các đảo quốc vùng Thái Bình Dương…Chất liệu được sử dụng thường là đất sét, các chất nhuộm màu có trong thiên nhiên. Người ta còn nhìn thấy tính biểu hiện quyền lực của vẽ lên cơ thể qua cách các băng đảng tội phạm Yakuza ở Nhật xăm các hình vẽ rồng, hoa, phong cảnh, các biểu tượng bí ẩn lên cơ thể.

Body painting vẽ lên thân thể thời hiện đại

Vào khoảng thập niên 60 của thế kỷ 20, trong bối cảnh xã hội bắt đầu cởi mở hơn với hình ảnh khỏa thân, đã có một sự hồi sinh của vẻ lên cơ thể trong xã hội phương Tây, các nghệ sĩ phương Tây bắt đầu tìm kiếm ở nghệ thuật vẽ cơ thể những cách biểu đạt mới, theo cách khiêu khích và gây sốc, để thông điệp của họ gây được chú ý. Thậm chí ngày nay có một cuộc tranh luận liên tục về tính hợp pháp của nghệ thuật vẽ lên cơ thể là một hình thức nghệ thuật. Sự hồi sinh hiện đại có thể có từ dịp Hội chợ Thế giới 1933 tại Chicago khi Max Factor, Sr. và người mẫu Sally Rand của mình bị bắt vì gây ra một sự xáo trộn công chúng khi ông vẽ lên cơ thể cô bằng đồ hóa trang mới của mình theo cách thức cho các phim Hollywood. Hình trên cơ thể ngày nay tiến triển theo hướng thần thoại cá nhân, như Jana Sterbak, Rebecca Horn, Youri Messen-Jaschin hoặc Javier Perez. Nghệ thuật vẽ lên thân thể không phải lúc nào những tác phẩm lớn trên cơ thể hoàn toàn khỏa thân, nhưng có thể liên quan đến các phần nhỏ hơn trên vùng phô diễn của cơ thể nếu không hở. Những nghệ sĩ như Verushka đã sáng tạo được những hình ảnh biến ảo kỳ diệu trên thân thể, khiến nó như thể tan biến vào thiên nhiên và trở thành một phần của môi trường. Mà ngày nay được quân đội và lực lượng an ninh ở nhiều nước sử dụng như một kỹ thuật nghiệp vụ giả trang hoặc giấu mình.

Từ khoảng thập niên 90 trở lại đây, nhiều thay đổi quan trọng của nghệ thuật vẽ lên thân thẻ đã giúp nó thích nghi với nhiều độ tuổi. Mà điển hình nhất là việc kết hợp với bộ môn nghệ thuật xăm mình Mehndi của Ấn Độ trong việc tạo những hình vẽ trên da bằng cách đắp thảo dược (cây lá móng, nguyên liệu được dùng trong thuốc nhuộm tóc). Hình vẽ để lại trên da kéo dài được từ một đến hai tuần và không gây đau đớn cho người mẫu.

Cái nhìn tổng quan về Body painting tại Việt Nam và Thế Giới :

Body painting là một môn nghệ thuật rất phổ biến. Nếu thế giới có những liên hoan về body painting được tổ chức hoành tráng và quy mô, quy tụ họa sĩ khắp nơi thì ở Việt Nam, body painting được nhiều người đẹp "trưng dụng" để khoe đường cong cơ thể với những bộ ảnh "hút" truyền thông và công chúng.

Ở nhiều nước, body painting đã đạt đẳng cấp nghệ thuật vẽ người giả tượng, tranh với những họa sĩ tiêu biểu như Alexa Meade với biệt danh "Người bước ra từ tranh".

Body painting Việt bắt đầu phổ biến

Alexa Meada là một họa sĩ có khả năng sáng tạo vô hạn. Body painting của Alexa rất khác, cô sử dụng bột màu vẽ lên người mẫu. Những tác phẩm của cô khiến người xem tưởng đó là bức tranh chứ không phải là người nữa. Nếu người ta sáng tạo những bức tranh đẹp y hệt người thật thì Alexa lại đi ngược lại, cô tạo ra những con người giống hệt… tranh vẽ. Khi bước vào phòng tranh của cô, có lẽ bạn sẽ khó mà phân biệt được đâu là người thật, đâu là tranh. Để làm được điều này, Alexa đã mất rất nhiều thời gian để vẽ lên cơ thể người mẫu.

Body painting của thế giới đạt độ nghệ thuật đỉnh cao

Ngoài ra, trường phái Những bức tượng "sống" (Living Statues) cũng gây sốt trong giới body painting. Bằng sự khéo léo, họ đã tự biến mình thành những bức tượng nhằm thu hút khách du lịch. Họ hóa trang khéo đến nỗi không ít người tưởng rằng đây là những bức tượng thực sự. Chúng ta có thể bắt gặp những bức tượng "sống" này ở Nga.

Người được vẽ như tượng đồng

Trong khi đó, ở Việt Nam, body painting đơn giản hơn với những bức vẽ được thực hiện trên cơ thể người. Người mẫu từ mặc ít đồ đến... khỏa thân để các họa sĩ vẽ lên người.

Họa sĩ Phương Vũ Mạnh, một trong những người thực hiện body painting sớm nhất Việt Nam, tâm sự việc đưa body painting đến với đông đảo công chúng là điều khó khăn. Cho đến nay, những tác phẩm vẽ trên người mẫu cởi hết trang phục vẫn chỉ được thực hiện ở studio. Dù đã khá phổ biến nhưng đến nay, theo yêu cầu của cơ quan quản lý, người mẫu không được khỏa thân hoàn toàn, không được mặc đồ lót kiểu bikini mà họ phải mặc đồ lót quay khi thực hiện vẽ body painting.

Họa sĩ Việt Nam thực hiện những bức vẽ còn đơn giản. Trong ảnh là Đàm Thu Trang với những hình ảnh của Sài Gòn trên cơ thể.

Thự tế, body painting Việt Nam chỉ dừng lại ở mức coi được với những bức vẽ khá màu mè và chưa có thông điệp cụ thể. Việc tạo nên một phong cách vẽ riêng lại càng không.

Và khá màu mè

Body painting là loại hình nghệ thuật vẽ lên thân thể người. Trên thế giới, nghệ thuật này rất phát triển nhưng ở Việt Nam vẫn còn là bộ môn nghệ thuật mới mẻ với một vài tên tuổi họa sĩ đang trong bước thử nghiệm.